Boomkroonpad en savanne

Voor dag en dauw arriveren we bij een boomkroonpad, waar we tevens ontbijten. De rangers in het verzorgde kampje hebben een verweesde tweevingerige luiaard (Choloepus didactylus) opgevangen. Zijn moeder is vermoedelijk ten prooi gevallen aan de enorme klauwen van een harpijarend. Het beestje is nog te jong om voor zichzelf te zorgen. De jongens voeden het met blad en watermeloen. Op mijn vraag of het dier het straks zal redden in het wild, antwoorden zij bevestigend. Het lijkt mij nog een hele klus om luiaardmoeder te zijn!

De lokale gids blijkt een deskundige vogelaar. Ik zou het diertje van mijn leven niet in het bos hebben opgemerkt, maar met een groen laserlampje wijst hij naar een plek in het dichtbegroeide bladerdak. Aanvankelijk zie ik zelfs door mijn kijker alleen maar blad en takken. Dan zie ik ik inderdaad een heel klein vogeltje bewegen. Het blijkt een zwartstaartmuggensluiper (Ramphocaenus melanurus). Hogere vogelkunde voor mij.

Het boomkroonpad in de jungle is een iets andere ervaring dan het onze in Drente, maar het principe is gelijk. Je wandelt over enkele hangbruggetjes van de ene top van de boom naar de andere. Het is niet voor iedereen weggelegd. Bij hoogtevrees kun je beter met beide benen op de grond blijven. Het uitzicht is fantastisch. Even deel je als tweevoeter de biotoop van het krioelende leven in de boomtoppen. Bij het derde platform kijk ik gebiologeerd naar de mooiste vogel van de dag. Er zit een Grote glansvogel (Jacamerops aureus) te schitteren op een uitstekende tak. Zelfs Dominiek, die zijn halve leven al achter de vogels van Guyana aan zit, heeft hem slechts 1 keer eerder waargenomen. Wat een gevederde schoonheid! Vandaag zie ik ook voor het eerst het vogeltje, dat zo'n karakteristiek geluid maakt in het regenwoud van Zuid-Amerika: de schreeuw piha (Lipaugus vociferans). Het geluid is inmiskenbaar. Hij heeft tal van bijnamen die zijn roep nabootsen, zoals pipiyo (pie-pie-joo) of kwitkwitjaba in het Surinaams. Zien doe je hem zelden, horen des te meer.

De overgang van regenwoud naar savanne verloopt tamelijk abrupt. Ineens ben je uit de relatieve koelte van het bos in de brandende vlakte van de savanne. Van hier is het nog maar 2 uur rijden naar Brazilie over een verrassend goede weg van lateriet. We stoppen in het dorpje Anai, waar we een ontmoeting hebben met de baas van de commissie voor districtsontwikkeling. Hij klinkt tamelijk hoopvol over de toekomst en blijkt heel erkentelijk voor de steun die ze van WWF hebben ontvangen. Samantha, een vrijwilligster die zich al jaar en dag inzet voor de Amerindiaanse gemeenschap, bezweert ons dat de dorpsbewoners zijn doordrongen van de kwetsbaarheid van hun leefomgeving. Zo zijn we er samen met de lokale bevolking in geslaagd om op vrijwillige basis de vangsten van de zeer populaire Arapaima gigas (of pirarucu) een van de grootste zoetwatervissen ter wereld, beter af te stemmen op de populatiedynamiek van deze zoetwaterreuzen.

Ik begrijp nog niet precies hoe het zit met de bijzondere ecologie van het Rupununi gebied. Het is het land van de reuzen: de arrauschildpad (Podocnemis expansa) behoort tot de grootste zoetwaterschildpadden ter wereld en de 3 to 4 meter grote zwarte kaaiman (Melanosuchus niger) maakt de rivieren onveilig. Beide dieren komen in Suriname niet voor. Deze dieren zijn bovendien karakteristiek voor het Amazone bekken. Ergens moet er dus een kruisbestuiving zijn tussen het stroomgebied van de Amazone en dat van de rivieren die ontspringen op het Guyana-schild. Een verklaring kan zijn dat de savanne in het grensoverscheidende gebied letterlijk een bekkenoverschrijdende functie heeft wanneer deze in het regenseizoen grotendeels onder water staat.

Ik zou er nogal wat voor over hebben om langer te mogen verblijven in dit spectaculaire natuurgebied, maar we moeten terug naar Georgetown voor een ontmoeting met de president van Guyana de volgende ochtend.